SKÁLD.IS

Ingibjörg Haraldsdóttir fæddist í Reykjavík 21. október 1942 og ólst þar upp.

Eftir stúdentspróf stundaði hún nám við Kvikmyndaskóla ríkisins í Moskvu og lauk Mag. art prófi í kvikmyndastjórn þaðan 1969. Hún starfaði sem aðstoðarleikstjóri við leikhúsið Teatro Estudio í Havana á Kúbu frá 1970–1975. Hún skrifaði og þýddi blaðagreinar, aðallega fyrir Þjóðviljann, meðan hún dvaldi í Sovétríkjunum og á Kúbu. Eftir heimkomuna til Íslands í árslok 1975 vann hún sem blaðamaður og kvikmyndagagnrýnandi á Þjóðviljanum um árabil.

Frá 1981 var Ingibjörg ljóðskáld og þýðandi að aðalstarfi, en fyrsta ljóðabók hennar, Þangað vil ég fljúga, kom út árið 1974. Ingibjörg gaf út sjö ljóðabækur, þar af tvær safnbækur, og hafa ljóð hennar verið þýdd á ungversku, þýsku, lettnesku, litháísku, búlgörsku, rússnesku, slóvakísku, ensku og Norðurlandamál.

Ingibjörg orti gjarnan um eigin reynslu en um leið orðaði hún líf og hugsanir sinnar kynslóðar kvenna. Í ljóðunum er hún orðvör og sagði oft meira en minna með fáum en vel völdum orðum. Yrkisefni Ingibjargar voru margskonar, meðal annars bernska, heimþrá, tilvistin, ástin, hverfulleikinn, óttinn við það karllæga og ofbeldi, andstæða við her og hernaðarbrölt. Þá orti hún oft um veruleika kvenna og sýndi gjarnan hversdagsleikann í nýju og óvæntu ljósi. Sum ljóðin fjalla um togstreitu þess að sinna barnauppeldi, heimilisstörfum, vinnu og að þrá að skapa og skálda. Hún orti einnig um lífið úti í löndum og eins hvernig það var að flytjast aftur heim og upplifa sjálfan sig sem útlending í eigin landi.

Eitt helsta stílbragð Ingibjargar er endurtekningin sem oft er studd af upptalningu. Hún notaði gjarnan óreglulega stuðlasetningu og jafnvel rím til að styðja við ákveðna hrynjandi. Þá eru mörg ljóða hennar ákaflega írónísk.

Ingibjörg var afkastamikill þýðandi, aðallega úr spænsku og rússnesku. Hún þýddi meðal annars skáldsögur eftir Dostojevskí og Búlgakov, fjölda leikrita eftir ýmsa höfunda og þýðingar hennar á ljóðum og smásögum spænsku- og rússneskumælandi höfunda birtust í tímaritum og voru fluttar í útvarpi. Hún hlaut ýmsar viðurkenningar fyrir ritstörf sín, meðal annars Ljóðaverðlaun Guðmundar Böðvarssonar, Íslensku bókmenntaverðlaunin, Menningarverðlaun DV fyrir þýðingu sína á Fávitanum eftir Dostojevskí og Íslensku þýðingarverðlaunin 2004 fyrir Fjárhættuspilarann eftir sama höfund. Þá var hún tvisvar tilnefnd til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs, 1993 og 2004.

Ingibjörg sat í stjórn Rithöfundasambands Íslands frá 1992–1998 og var formaður sambandsins frá 1994–1998. Hún var í ritnefnd Tímarits Máls og menningar frá 1977 og var aðstoðarritstjóri tímaritsins frá 1993-2000. Hún átti sæti í ritnefnd tímarits þýðenda, Jón á Bægisá.

Ingibjörg lést í nóvember árið 2016.

 

Heimild:

Silja Aðalsteinsdóttir, „Módernt raunsæi“, Íslensk bókmenntasaga V, ritstjóri Guðmundur Andri Thorsson, Reykjavík: Mál og menning, 2006, bls. 138-173, hér bls. 166-171.