TILNEFNINGAR TIL FJÖRUVERÐLAUNA
Það var glatt á hjalla í Borgarbókasafninu í gær þegar tilkynnt var hvaða níu bækur hlutu tilnefningu til Fjöruverðlaunanna – bókmenntaverðlauna kvenna og kvára. Þær eru sem hér segir:
Í flokki fagurbókmennta:
- Rifsberjadalurinn eftir Ásdísi Óladóttur
- Moldin heit eftir Birgittu Björgu Guðmarsdóttur
- Eldri konur eftir Evu Rún Snorradóttur
Í flokki barna- og unglingabókmennta:
- Fíasól í logandi vandræðum eftir Kristínu Helgu Gunnarsdóttur
- Tjörnin eftir Rán Flygenring
- Sigrún í safninu eftir Sigrúnu Eldjárn
Í flokki fræðibóka og rita almenns eðlis:
- Strá fyrir straumi. Ævi Sigríðar Pálsdóttur 1809–1871 eftir Erlu Huldu Halldórsdóttur
- Jötnar hundvísir. Norrænar goðsagnir í nýju ljósi eftir Ingunni Ásdísardóttur
- Duna. Saga kvikmyndagerðarkonu eftir Kristínu Svövu Tómasdóttur og Guðrúnu Elsu Bragadóttur
Rökstuðningur dómnefnda
Í flokki fagurbókmennta:
Rifsberjadalurinn eftir Ásdísi Óladóttur (Veröld)
Ljóð Ásdísar Óladóttur í bókinni Rifsberjadalurinn láta lítið yfir sér en geyma ólgandi tilfinningar, nautnir og nístandi sársauka. Veitt er opinská og einlæg innsýn í heim geðveikinnar sem ljóðmælandi leitast við að sefa með lyfinu Risperdal, sem titill bókar vísar til. Í seinni hluta bókar bíður nýr veruleiki þar sem hvunndagurinn er sveipaður ljóðrænu og ástin er hvikul. Ljóðin eru meitluð, nærgöngul og einstaklega áhrifarík.
Moldin heit eftir Birgittu Björgu Guðmarsdóttur (Drápa)
Listir, náttúra og ólgandi tilfinningar takast á í bókinni Moldin heit eftir Birgittu Björgu Guðmarsdóttur. Hrynjandi ljóðræns textans knýr framvindu áfram þar sem meginstef eru ást, missir og innri leit. Form texta og litanotkun ljær frásögninni dýpt og er lesanda gefið rými til að skynja og túlka atburðarás sem lýkst upp eftir því sem líður á og rís hæst í sólódansi aðalpersónunnar. Birgitta Björg slær hér nýjan og forvitnilegan bókmenntatón.
Eldri konur eftir Evu Rún Snorradóttur (Benedikt)
Leit að ást og öryggi eru leiðarstef í bók Evu Rúnar Snorradóttur Eldri konur. Að baki býr þrá eftir umhyggju en undir yfirborðinu krauma erfiðar æskuminningar, tengslarof og rótleysi. Bygging frásagnar og form endurspegla innra líf aðalpersónu og dýpka frásögnina en fíkn og þráhyggja keyra framvindu sögunnar áfram um leið og aðstæður skýrast. Eva Rún skapar hér nýstárlegan sagnaheim um mikilvægt umfjöllunarefni af mikilli leikni.
(Dómnefnd: Jóna Guðbjörg Torfadóttir, framhaldsskólakennari, Kristín Ástgeirsdóttir, sagnfræðingur, og Sigrún Birna Björnsdóttir, framhaldsskólakennari)
Í flokki barna- og unglingabókmennta:
Fíasól í logandi vandræðum eftir Kristínu Helgu Gunnarsdóttur (Bjartur)
„Að vera barnalegur er að vera klár, sniðugur, hugrakkur og duglegur!“ Fíasól í logandi vandræðum er áttunda bók Kristínar Helgu Gunnarsdóttur um stelpuskottið hana Fíusól. Hún er ákaflega upptekinn sveitarforingi í hjálparsveitinni sinni, hana langar að stofna dýrabjörgunardeild og Skólóvision er í fullum gangi. Í Vindavík leikur allt á reiðiskjálfi og Alla Malla kemur í skjálftafrí í bílskúrinn hjá Ingólfi Gauki. Bókin er skemmtilega myndskreytt og aðgengileg fyrir bókaorma á öllum aldri.
Tjörnin eftir Rán Flygering (Angústúra)
Tjörnin eftir Rán Flygenring fjallar meðal annars um leikgleði, vináttu og málamiðlanir. Garður einn er uppáhaldsleiksvæði tveggja vina og dag einn taka þau eftir dæld í grasinu og þá hefst ævintýrið. Myndirnar kallast vel á við textann en líka íslenskan nútíma og á afslappaðan hátt er ýmsum áhugaverðum orðum bætt við orðaforða ungra lesenda, til dæmis krapagildra og krokketbogi. Tjörnin er fallegt og fyndið listaverk en líka skemmtileg og fræðandi saga.
Sigrún í safninu eftir Sigrúnu Eldjárn (Mál og menning)
Í bókinni Sigrún í safninu fáum við innsýn í heim lítillar stúlku sem elst upp á Þjóðminjasafninu fyrir rúmlega hálfri öld. Sigrún Eldjárn segir hér frá fjölskyldu sinni, safnhúsinu, ýmsum safngripum og skemmtilegum atvikum sem allt birtist ljóslifandi í léttleikandi texta, myndum úr fjölskyldualbúminu og frábærum teikningum. Hlýleiki og húmor eru í fyrirrúmi en allskonar fróðleikur fær að fljóta með. Sannkallaður konfektmoli fyrir unga sem aldna fyrir heimsókn á Þjóðminjasafnið.
(Dómnefnd: Guðlaug Richter, íslenskufræðingur, Helga Birgisdóttir, lektor í íslensku, og Júlía Margrét Sveinsdóttir, bókmenntafræðingur)
Í flokki fræðibóka og rita almenns eðlis:
Strá fyrir straumi. Ævi Sigríðar Pálsdóttur 1809–1871 eftir Erlu Huldu Halldórsdóttur (Bjartur)
Í Strá fyrir straumi. Ævi Sigríðar Pálsdóttur 1809–1871 dregur Erla Hulda Halldórsdóttir upp lifandi mynd af íslensku samfélagi með greiningu og túlkun á sendibréfum nítjándu aldar. Í þessu vandaða verki fá lesendur að kynnast orðfæri kvenna, samfélagsgreiningum þeirra og aðferðum til að hafa áhrif á líf sitt og umhverfi. Jafnframt miðlar Erla Hulda aðferðum sínum á upplýsandi hátt, setur rannsóknarspurningar í alþjóðlegt fræðasamhengi og hvetur þannig lesendur til að rannsaka bréfasöfn fyrri kynslóða og kynnast þeim „venjulegu“ röddum sem þar má finna.
Jötnar hundvísir. Norrænar goðsagnir í nýju ljósi eftir Ingunni Ásdísardóttur (Hið íslenska bókmenntafélag)
Í bók sinni Jötnar hundvísir. Norrænar goðsagnir í nýju ljósi dregur Ingunn Ásdísardóttir upp áhugaverða mynd af jötnum og mögulega ólíku hlutverki þeirra en mótast hefur hingað til í vitund fólks. Með því að rannsaka sjálfstætt hlutverk jötna í öðrum heimildum en Eddu Snorra Sturlusonar virðist sem jötnar hafi gengt mikilvægara hlutverki; verið aldnir og fróðir (hundvísir) en ekki ófreskjur. Bókin dregur fram hve lifandi vísindi þjóðararfurinn er og færir bæði fróðleiksfúsum aðgengilegt efni og leggur til málanna í rannsóknarheimi norrænnar goðafræði.
Duna. Saga kvikmyndagerðakonu eftir Kristínu Svövu Tómasdóttur og Guðrúnu Elsu Bragadóttur (Mál og menning)
„Þetta var nú andskotans barningur allt saman,“ segir Duna, Guðný Halldórsdóttir, um baráttu sína við að koma íslenskri kvikmyndagerð á skrið. Saga Guðnýjar og viðburðaríkur ferill hennar í kvikmyndagerð er efni bókar Kristínar Svövu Tómasdóttur og Guðrúnar Elsu Bragadóttur sem nefna rit sitt Duna. Saga kvikmyndagerðarkonu. Efni bókarinnar er unnið af alúð og vandvirkni og víða glittir í óborganlegan húmor Guðnýjar þegar hún lýsir baráttu sinni við kerfið og aðstöðuleysi þeirra sem vildu veg íslenskrar kvikmyndagerðar sem mestan.
(Dómnefnd: Brynja Helgu Baldursdóttir, íslenskufræðingur, Hulda Steingrímsdóttir, umhverfisfræðingur, og Sólveig Ásta Sigurðardóttir, nýdoktor í bókmenntafræði)
.jpeg)
